Mô Hình Sản Xuất Nông Nghiệp Là Gì

Mô Hình Sản Xuất Nông Nghiệp Là Gì

Cải thiện, duy trì cảnh quan tự nhiên hệ sinh thái nông nghiệp, tránh việc khai thác quá mức  gây ô nhiễm cho các nguồn lực tự nhiên, giảm thiểu việc sử dụng năng lượng và các nguồn lực không thể tái sinh, sản xuất đủ lương thực có dinh dưỡng, không độc hại, và có chất lượng cao,…

Nguyên tắc sản xuất nông nghiệp hữu cơ

1. Quản lý các tài nguyên (bao gồm đất, nước, không khí) theo nguyên tắc hệ thống và sinh thái trong tầm nhìn dài hạn.

2. Không dùng các vật tư là chất hóa học tổng hợp trong tất cả các giai đoạn của chuỗi sản xuất, tránh trường hợp con người và môi trường tiếp xúc với các hóa chất độc hại, giảm thiểu ô nhiễm ở nơi sản xuất và môi trường chung quanh.

3. Không sử dụng công nghệ biến đổi gen, phóng xạ và công nghệ khác có hại cho sản xuất hữu cơ.

4. Đối xử với động vật, thực vật một cách có trách nhiệm và nâng cao sức khỏe tự nhiên của chúng.

5. Sản phẩm hữu cơ phải được bên thứ ba chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về nông nghiệp hữu cơ hoặc tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài được áp dụng trong sản xuất sản phẩm hữu cơ.

Xem thêm: Làm gì để đạt chứng nhận hữu cơ tại Việt Nam?

Quản lý tài nguyên đất, nước, không khí

1. TCVN về nông nghiệp hữu cơ được xây dựng, công bố và áp dụng theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

2. Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài:

a) Trường hợp sản xuất để xuất khẩu: cơ sở sản xuất áp dụng tiêu chuẩn theo thỏa thuận, hợp đồng với tổ chức nhập khẩu.

b) Trường hợp sản xuất hoặc nhập khẩu để tiêu thụ trong nước: cơ sở có thể áp dụng tiêu chuẩn mà Việt Nam là thành viên hoặc có thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau hoặc tiêu chuẩn nước ngoài được chấp thuận áp dụng tại Việt Nam.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì; phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Công Thương; các bộ, cơ quan liên quan đánh giá và công bố danh sách các tiêu chuẩn quốc tế; tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài hài hòa với tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) được áp dụng tại Việt Nam.

3. Khuyến khích sử dụng tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực; tiêu chuẩn nước ngoài làm tiêu chuẩn cơ sở.

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ là gì?

Sản xuất Nông nghiệp hữu cơ (tiếng Anh: Organic agriculture production) hay còn gọi là canh tác hữu cơ là hệ thống quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến, bao gói, vận chuyển, bảo quản phù hợp với tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.

Nông nghiệp hữu cơ là hệ thống sản xuất bảo vệ tài nguyên đất, hệ sinh thái và sức khỏe con người, dựa vào các chu trình sinh thái, đa dạng sinh học thích ứng với Điều kiện tự nhiên, không sử dụng các yếu tố gây tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái;

Là sự kết hợp kĩ thuật truyền thống và tiến bộ khoa học để làm lợi cho môi trường chung, tạo mối quan hệ công bằng và cuộc sống cân bằng cho mọi đối tượng trong hệ sinh thái.

Vật tư đầu vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ

1. Vật tư đầu vào được sử dụng trong sản xuất hữu cơ theo quy định tại tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ:

2. Trường hợp sử dụng vật tư đầu vào:

a) Giống cây trồng, vật nuôi hữu cơ; thức ăn chăn nuôi, thủy sản hữu cơ; phải được chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ; đáp ứng các quy định, quy chuẩn kỹ thuật khác có liên quan;

b) Phân bón và chất cải tạo đất, thuốc bảo vệ thực vật và chất kiểm soát sinh vật gây hại; chất hỗ trợ chế biến, chất phụ gia; chất làm sạch, khử trùng trong chăn nuôi; nuôi trồng thủy sản phải được sản xuất từ các nguyên liệu và phương pháp phù hợp tiêu chuẩn; đáp ứng các quy định, quy chuẩn kỹ thuật khác có liên quan.

05 nguyên tắt quy định thực hiện trong canh tác nông nghiệp hữu cơ

Organic là gì? Tư vấn chứng nhận Organic

Chuyển biến hiệu quả sang sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Tính từ năm 2000 đến nay diện tích nuôi trồng hữu cơ trên cả nước tăng nhanh; thu hút lớn các doanh nghiệp và nông dân ở 33 tỉnh thành cùng tham gia. Trong đó, có nhiều mô hình hợp tác xã đang sản xuất nông nghiệp hữu cơ và phát triển nhanh về quy mô cũng như chất lượng sản phẩm, như ở Lương Sơn (Hòa Bình), Thanh Xuân, Sóc Sơn (Hà Nội), Bắc Hà (Lào Cai), Hàm Yên (Tuyên Quang)…

Theo TS Hạ Thúy Hạnh, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, trong những năm gần đây, nông nghiệp Việt Nam có bước phát triển mạnh mẽ và đạt được những thành tựu đáng kể về năng suất, sản lượng, đa dạng sản phẩm và quy mô sản xuất đã tạo ra khối lượng sản phẩm khá lớn đảm bảo tiêu dùng trong nước và phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, ở nước ta vấn đề về ô nhiễm môi trường, ngộ độc thực phẩm, suy giảm đa dạng sinh học, bùng phát sâu bệnh, dịch bệnh... vẫn là xuất hiện ở nhiều nơi. Do đó, chỉ có sản xuất hữu cơ hay sản xuất theo VietGAP mới có thể khắc phục những hạn chế trên.

TS Hạ Thúy Hạnh cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã ưu tiên triển khai các dự án khuyến nông Trung ương về sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, theo VietGAP. Thông qua các mô hình này sẽ giúp nông dân Việt Nam từng bước tiếp cận nông nghiệp hữu cơ, nhanh chóng chuyển đổi các lĩnh vực, trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản để đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn nông nghiệp hữu cơ theo xu thế của Việt Nam và thế giới.

Phải khẳng định chắc chắn là xu hướng chuyển đổi từ nền nông nghiệp hóa chất sang nền nông nghiệp hữu cơ (Nông nghiệp xanh) là xu hướng tất yếu trước nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch của người tiêu dùng hiện nay. Mặc dù đi sau so với nhiều quốc gia trên thế giới về các sản phẩm hữu cơ nhưng sự nỗ lực của nhiều doanh nghiệp cũng như nông dân, đã đưa Việt Nam vào danh sách 170 quốc gia tham gia sản xuất sản phẩm nông nghiệp hữu cơ. Đến thời điểm này, nhiều loại sản phẩm cây trồng hữu cơ đã chính thức đặt chân đến nhiều thị trường thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc… như gạo Hoa Sữa của Công ty Viễn Phú Organic & Healthy Food (Cà Mau); lúa gạo với thương hiệu Tâm Việt của nông dân 9x Võ Văn Tiếng ở tỉnh Đồng Tháp...

Lan tỏa các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Phong trào sản xuất hữu cơ đang phát triển với tốc độ nhanh chóng ở các địa phương. Sự xuất hiện của những mô hình khởi nghiệp nông nghiệp hữu cơ ngày một nhân rộng tại Việt Nam. Đó là mô hình rau hữu cơ của Nguyễn Tấn Pháp, xã Điện Phong, thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam) hay mô hình trồng rau sạch theo phương pháp thủy canh của Hồ Công Thái, xã Điện Tiến, Điện Bàn, Quảng Nam hoặc mô hình trồng rau hữu cơ “Vườn nhiệt đới Kapi” của Bùi Thị Thanh Sương ở Điện Ngọc, Điện Bàn có diện tích hơn 1.000m2 theo phương pháp thủy canh đã và đang chiếm được lòng tin của khách hàng bởi các sản phẩm rau, củ, quả sạch phong phú.

Ngoài ra, phải kể đến mô hình Organica khởi nghiệp của Phạm Thị Phương Thảo từ năm 2013 chỉ với một cửa hàng kinh doanh thực phẩm hữu cơ rộng 20 m2 trên đường Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, TP HCM. Đến nay, Organica đã có 5 cửa hàng tại TP HCM và Đà Nẵng, Hà Nội với 10 trang trại gồm đầu tư trực tiếp và liên kết canh tác rau củ quả có chứng nhận hữu cơ Mỹ, châu Âu (EU) hoặc đang trong quá trình chuyển đổi để lấy chứng nhận.

Bên cạnh đó là mô hình nông nghiệp hữu cơ Biophap tại Kon Tum và Gia Lai được thành lập năm 2015 bởi Tyna Giang và bộ đôi kỹ sư Marc Binet – Alexis Tavernier. Sau 3 năm startup nông nghiệp hữu cơ Biophap do Tyna Giang đồng sáng lập đã có 5 trang trại với diện tích 50 ha tại hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai, chuyên cung cấp trái cây tươi, gia vị và dược liệu.

Thêm nữa, phải kể đến mô hình vườn rau của mẹ được sáng lập bởi một bà mẹ trẻ tuổi 30 tên gọi Bùi Thị Kim Thoa, xuất phát từ việc đảm bảo một nguồn thực phẩm sạch cho con khi sinh em bé. Hiện, Bùi Thị Kim Thoa có ruộng lúa ở Đắk Nông, hai vườn rau ở Đà Lạt, Hóc Môn và một vườn trái cây ở Bình Dương. Hành trình trồng rau của chị Thoa cũng lắm gian nan, nhất là năm đầu phải cải tạo đất bị thoái hóa do tồn dư chất hóa học, có vườn đầu tư 300 triệu đồng để rồi gần như không thu được gì ở vụ đầu. Nhưng dần nhận được sự tin tưởng từ người tiêu dùng, đến nay Vườn rau của mẹ đã và đang cung cấp nguồn thực phẩm chất lượng cho rất nhiều gia đình.

Rõ ràng, sự hình thành của rất nhiều mô hình khởi nghiệp nông nghiệp hữu cơ đang là dấu hiệu ảnh hưởng rất tích cực tới nền nông nghiệp Việt Nam. Có thể kể đến mô hình chăn nuôi nuôi lợn theo hướng hữu cơ của tập đoàn Quế Lâm ở xã Đạo Đức, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Mô hình nuôi lợn trên nền đệm lót sinh học trong chuồng thông thoáng tự nhiên; sử dụng các chế phẩm sinh học phối trộn vào thức ăn, nước uống, đệm lót và phun sương. Chất thải của lợn được xử lý bởi các vi sinh vật có trong đệm lót nên chuồng nuôi không có mùi hôi, đàn lợn khỏe mạnh, ít xảy ra bệnh.

Hay mô hình sản xuất thanh long theo hướng hữu cơ của chị Trần Thị Hòa tại xã Ngọc Mỹ, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Ở đây, vườn thanh long ruột đỏ có 4.000 trụ biệt lập, đảm bảo cách ly; sản xuất theo hướng hữu cơ, chỉ dùng phân chuồng hoai mục bón cây, không sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật nên chất lượng quả đảm bảo, được người tiêu dùng ưa chuộng. Chủ hộ cho biết rất nhiều khách nước ngoài từ Sing-ga-po, Đài Loan, Nam Phi, Mỹ… đã đến thăm vườn và đặt hàng nhưng sản lượng của vườn chưa đủ đáp ứng theo đơn đặt hàng.

Rồi cả mô hình nuôi cá lồng theo hướng hữu cơ của ông Trương Tuấn Minh tại hồ thủy điện Na Hang, Tuyên Quang với 30 lồng cá với các giống cá lăng đen, trắng, trắm đen, cá diêu hồng… Từ năm 2019, ông Minh đã xuất bán khoảng 55 tấn cá các loại, thu lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng.

Còn phải kể đến mô hình sản xuất chè theo hướng hữu cơ của Hợp tác xã sản xuất chè Hảo Đạt tại xã Tân Cương, huyện Tân Cương, Thái Nguyên. Các thành viên trong hợp tác xã tuân thủ việc trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAHP, truy suất nguồn gốc từ cây giống, nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất, thu hái, chế biến, đóng gói và tiêu thụ sản phẩm. Hợp tác xã đã tạo ra sản phẩm có thương hiệu, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Cùng nhiều mô hình khác nữa gồm: mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ do tập đoàn Quế Lâm triển khai tại xã Tân Phong, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc; mô hình sản xuất rau theo hướng hữu cơ tại xã Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc; mô hình sản xuất chè Shan Tuyết theo hướng hữu cơ tại xã Hồng Thái, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang; mô hình sản xuất lúa nếp Thầu Dầu theo hướng hữu cơ tại xã Úc Kỳ, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên; mô hình chăn nuôi vịt siêu thịt an toàn, hiệu quả tại Đồng Nai; mô hình nuôi tôm trên bể nổi di động tại Quảng Ninh; mô hình nuôi dê sinh sản hướng thịt cho người dân miền núi tỉnh Phú Thọ; mô hình sản xuất giống lúa Bắc thơm 7 và TBR 225 kháng bạc lá tại Hà Nam...

Tuy nhiên, theo các chuyên gia nông nghiệp các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ vẫn gặp rất nhiều khó khăn về đầu ra của sản phẩm, tiền vốn, công tác kiểm định, chứng nhận chất lượng sản phẩm chưa được quan tâm, người tiêu dùng chưa thật sự yên tâm, tin tưởng sản phẩm nông nghiệp hữu cơ. Cần có các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ bền vững, tiến tới nhân rộng các mô hình nông nghiệp hữu cơ hơn tại Việt Nam./.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi vỗ béo bò thịt tại hộ Nguyễn Quốc Tuấn ở thôn Vân Trục, xã Vân Trục, huyện Lập Thạch phát huy hiệu quả. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình hỗ trợ sản xuất rau-quả an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap với diện tích 5ha ở Hợp tác xã Rau an toàn Vân Hội, xã Vân Hội, huyện Tam Dương, hiện nay dự án đang trong giai đoạn thực hiện thí điểm. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

HTX Vân Hội, xã Vân Hội, huyện Tam Dương có 5ha sản xuất rau-quả an toàn, mỗi tháng thu hoạch khoảng 10 tấn sản phẩm phục vụ tiêu dùng tại địa phương, tạo việc làm ổn định cho 47 hộ thành viên. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình hỗ trợ sản xuất rau-quả an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap với diện tích 5ha ở Hợp tác xã Rau an toàn Vân Hội, xã Vân Hội, huyện Tam Dương, hiện nay dự án đang trong giai đoạn thực hiện thí điểm. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình hỗ trợ sản xuất rau-quả an toàn theo tiêu chuẩn Vietgap với diện tích 5ha ở Hợp tác xã Rau an toàn Vân Hội, xã Vân Hội, huyện Tam Dương, hiện nay dự án đang trong giai đoạn thực hiện thí điểm. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi vỗ béo bò thịt tại hộ Nguyễn Quốc Tuấn ở thôn Vân Trục, xã Vân Trục, huyện Lập Thạch phát huy hiệu quả. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi gà thương phẩm theo tiêu chuẩn Vietgap tại hộ Chu Thị Mười ở xã Đồng Thịnh, huyện Sông Lô phát huy hiệu quả. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm Mô hình xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi vỗ béo bò thịt tại hộ Nguyễn Quốc Tuấn ở thôn Vân Trục, xã Vân Trục, huyện Lập Thạch phát huy hiệu quả. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN